POZORISNE PREMIJERE

Jasmina Reza "Art" rezija Frank Arnold, produkcija Jozefstat teatar Bec

Premijerno izvodjenje gostujuce predstave “Art" na sceni Ateljea 212, radjeno u produkciji Jozefstat teatra iz Beca imalo je jednu otezavajucu okolnost. Tesko je bilo odupreti se potrebi za uporedjivanjem gostujuce i predstave koja je vec neko vreme na stalnom repertoaru Ateljea 212.

Reditelj Frank Arnold je, za razliku od Alise Stojanovic, koja je ovaj komad Jasmine Reze rezirala u Ateljeu 212, interpretirao kao uslovno govoreci, gradjansku dramu, pri cemu je teziste njegovog interesovanja bilo na tolerantnosti - modelu medjuljudskih odnosa u modi. Razvijajuci ovu pricu o trojici prijatelja, reditelj Frank Arnold insistira na psiholoskoj dimenziji koja, iako nije zanemarljiva (sredstvo realizacije) zapostavlja onu drugu, i sa stanovista literarnih vrednosti ovog komada, vazniju - problem percepcije umetnickog dela, ali i pitanje odnosa razlicitih senzibiliteta.

Kljucno pitanje i osnovna metafora komada “Art" ostvarena je sredstvima psiholoskog realizma, cime se postize zavodljiva lakoca interpretacije. Becki umetnici su “Art" posmatrali ne kao komad koji postavlja pitanje identiteta, problema identifikacije licnosti i odnosa pojedinca prema vazecim sociokulturoloskim normama, vec kao sukob zasnovan na psiholoskim karakteristikama junaka ove drame. Tako novopeceni vlasnik bele slike na beloj podlozi, cija je cena 200.000 franaka, dermatolog Serz, sve vreme ostaje samo frustrirani skorojevic koji bez razmisljanja dovodi u pitanje najbolje prijateljstvo zbog neslaganja sa njegovom odlukom da kupi tu “prokletu sliku". Mark je takodje frustriran na svoj nacin s tim sto uporiste njegove licnosti predstavlja drugi pol istog psiholoskog stanja, dok je Ivanova psihicka nestabilnost vec patoloskog karatera. Zbog takvog stava reditelja i pravca intrepertacije osnovne metafore “Arta" njegovih aktera, imali smo priliku da prisustvujemo jednoj dobroj psiholoskoj komediji bez obavezujucih posledica.

Reditelj Frank Arnold koristi veoma diskretne scenske znake u pojedinacnom suprotstavljanju prijateljskih parova ili svakog ponaosob. U trenutku kada, na primer, Ivan i Mark kuju “zaveru" protiv Serzovog “umetnickog dela", oni istovremeno piju kiselu vodu i istovremeno je odlazu, dok ce na drugoj strani, superiorni prijateljski par Mark i Serz, kinjeci Ivana, anarhicno ispijati crno vino. Ivan ce traziti mesto za sedenje cak i kada se njegovi prijatelji potuku, ali ce ga naci samo onda kada oni stoje. Sto se glumackih ostvarenja beckog ansambla tice ona su bila na visini postavljenog zadataka. U intrepretaciji svojih likova Andre Pol kao Mark, Herbert Fotinger - Serz i Martin Cauner kao Ivan, koriste komicna resenja koja su sasvim dovoljna za postizanje ovakvog cilja, s tim sto je naznacenu rediteljsku intonaciju najbolje iskoristio Martin Cauner.

Cinjenica je da se, i to se neopozivo ispostavilo kao jedna od legitimnih mogucnosti, “Art" moze interepretirati i na ovaj (becki) nacin. To za sada pokazuje da su razlozi svetske pomame za ovim komadom opravdani. Logicno pitanje koje se nakon toga namece, jeste do kada ce sve to trajati.

Zeljko Jovanovic